TRABZON (AA) - TUĞBA YARDIMCI - Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 5 ülke tarafından, Karadeniz'deki yunus varlığının belirlenmesi için uzmanların uçakla havadan gözlem yapacağı ortak proje yürütülüyor.

Türkiye, Bulgaristan, Ukrayna, Romanya ve Monako, Avrupa Birliği ve Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğünce finanse edilen "İyi Çevresel Duruma Ulaşmak İçin Küçük Deniz Memelileri ve Gürültü İzleme Sistemi Kurarak Deniz Strateji Çerçeve Yönetmeliğinin Uygulanmasını Destekleme Projesi"ne ortak oldu.

Başlangıç toplantısı 12 Şubat'ta Brüksel'de gerçekleştirilen 548 bin 285 avro maliyetli projede, Türkiye adına Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ile Türk Deniz Araştırmaları Vakfı ilgilileri görev alacak.

KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Bölümü Balıkçılık Yönetimi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ertuğ Düzgüneş, AA muhabirine, projeyle Karadeniz'deki yunus popülasyonunun miktarı, dağılımı ve hedef dışı avlanma baskısına ilişkin bilimsel verilerin elde edilmesinin hedeflendiğini söyledi.

Uzun yıllardır Karadeniz'de yunusları da içine alan bu kadar büyük kapsamlı proje gerçekleştirilmediğini belirten Düzgüneş, projenin 5 ülke adına 8 ortak kuruluş tarafından yürütüldüğünü ifade etti.

Karadeniz'de Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ile Türkiye karasu ve münhasır ekonomik bölgelerinde havadan gözlemlerle yunus sayımı yapılacağına dikkati çeken Düzgüneş, şöyle devam etti:

"Projenin, deniz stratejisi çevre direktifindeki iki tanımlayıcısını karşılama amacı bulunmaktadır. Bunlardan biri, deniz memelilerinin korunması, sayımı, izlenmesi, diğeri de gürültü konusudur. Gürültü konusunda henüz daha Avrupa'da da tam bir standartlaşma getirilemedi. Ancak bu amacı, proje kapsamında gerçekleştirmek üzere özellikle iş birliği paketi lideri de olan Bulgaristan'da, deniz gürültülerini tespit etmek ve bunları sınıflandırmak amacıyla çalışma yürütüyor."

- "İlk kez yapılan çalışma olduğu için çok büyük önem taşıyor"

Prof. Dr. Düzgüneş, yunusların havadan gözleminin yanı sıra istenmeden avlanan, özellikle gırgır avcılığı sırasında ağlara takılıp denize bırakılan veya farklı nedenlerle kıyıya vuran yunus miktarının belirleneceğine dikkati çekti.

Ekip olarak özelikle hedef dışı av sonucu oluşan yunus ölümlerini araştıracaklarını dile getiren Düzgüneş, böylelikle veri tabanı elde edeceklerini bildirdi.

Brüksel'deki toplantıda izlenecek yol haritasının belirlendiğini anlatan Düzgüneş, havadan gözlemde kullanılacak uçakların kiralanması işi ve ilgili kurumlardan izin alınması sürecinin tamamlanmasının ardından uçuşların başlayacağını belirtti.

Projenin 24 ayda tamamlanacağını ifade eden Düzgüneş, şu değerlendirmede bulundu:

"İlk kez yapılan çalışma olduğu için çok büyük önem taşıyor. Kamuoyunun dikkatini yunuslar üzerinde toplamak, yunusları bekleyen sorunları tespit etmek istiyoruz. Yoğun olarak son zamanlarda basında da yer alan yunus kitle ölümleri hakkında da biraz daha detaylı bilgi sahibi olacağımıza, böylelikle koruma stratejilerinin de geliştirilebileceğine inanıyorum. Veri, balıkçılık ve çevre yönetiminde yer alan idarecilerin, ilgililerin ihtiyacı olan en önemli şey. Çünkü ne kadar veri varsa o kadar doğru karar alırsınız. Karadeniz'in hemen hemen yüzde 80'ini kapsayan bir proje, dolayısıyla sonuçları buradaki yunus varlığı üzerine çok daha isabetli kararlar alınmasını sağlayacak bir altyapı oluşturacak."

Düzgüneş, projenin diğer bir yararının da farklı ülkelerin beraber çalışma anlayışını tesis etmesi olduğunu vurgulayarak, "Ülkemizde ekolojik ortam hazırlamada iyiye ulaşmanın da altyapısını oluşturacak. Hem ülke hem de bölge olarak işimize yarayacak bilgilerin sağlanması bakımından proje önem taşıyor." ifadelerini kullandı.